Co robić wobec realnej subsumpcji?

Co robić wobec realnej subsumpcji?
Warsztaty, seria wydarzeń i zbiorowy performance/koncert

15-20 października
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, ul. Pańska 3.

Kuratorzy: Anthony Iles, Mattin, Paweł Nowożycki
Uczestnicy: Beata “Bobo” Bąk, Sean Bonney, Colin Hacklander, Farahnaz Hatam, Anthony Iles, Edyta Jarząb, Sacha Kahir, Mattin, Paweł Nowożycki, John Nzoka, Mikołaj Ratajczak, Marina Vishmidt

Pomimo kryzysu finansowego oraz toczących się na całym świecie walk społecznych jesteśmy świadkami sytuacji, w której bogaci wciąż się bogacą, a biedni stają się coraz biedniejsi. Nie widzimy także wiarygodnego horyzontu politycznego, który mógłby zatrzymać tę sytuację.

Mamy świadomość, że musimy pilnie interweniować w rzeczywistość społeczną, a żeby to zrobić, należy najpierw ją zrozumieć; jednak rzeczywistość społeczna staje się coraz bardziej złożona, przyspieszona i zmienna. Jakie narzędzia teoretyczne pomogłyby nam odpowiednio myśleć o obecnych czasach? Gdzie moglibyśmy znaleźć takie narzędzia w tym kulturowym krajobrazie ruin? Po raz kolejny stajemy przed tym samym pytaniem: co robić? Albo też, łącząc słynne pytanie Lenina i koncepcję Marksa, co robić wobec realnej subsumpcji? Przez ostatnie cztery lata redagowaliśmy książkę, w której staramy się odpowiedzieć na to pytanie, powracając do koncepcji subsumpcji i dyskusji, jaka wokół niej się toczyła. Chcielibyśmy przedstawić nasze wnioski w formie performance’u.

Subsumpcja
Subsumpcja według opisu Marksa (w pierwszym tomie „Kapitału” oraz w „Rezultatach”, niedokończonym czwartym tomie „Kapitału”) dotyczy wyłącznie opisu procesu produkcji. Próby używania tego terminu do opisywania racjonalizacji aspektów życia społecznego nie powodzą się, ponieważ kategoria ta przestaje krytycznie opisywać dynamiczną relację pomiędzy subsumpcją formalną - włączaniem stosunków produkcji w takiej formie, w jakiej znajduje je kapitał - oraz subsumpcją realną - przejmowaniem i rozwijaniem produkcji społecznej na swoje podobieństwo, wedle potrzeb kapitału. Od momentu ponownego odkrycia czwartego tomu „Kapitału” w połowie lat 70 XX wieku subsumpcja zyskała bogate życie po życiu, prowokując gorące dyskusje o tym, czy powinno się ją rozumieć jako kategorię historyczną, czy logiczną. Próby stosowania subsumpcji jako kategorii periodyzacji są zapewne problematyczne z tego powodu, że to, co proponuje się jako oddzielne „fazy” rozwoju kapitału, tak naprawdę pojawia się ponownie i współistnieje w historii.1 Formy realnej i formalnej subsumpcji nie tylko współistnieją, ale też rozprzestrzeniają się geograficznie w sposób nierównomierny. Owe „fazy” wprawdzie pojawiają się kolejno w niektórych gałęziach przemysłu i można w nich nakreślić przejście z jednego „etapu” do drugiego, ale jednocześnie przemysł ten przemieszcza, przesiedla i ponownie wprowadza „wcześniejszy etap” w nowym otoczeniu, integrując go pionowo w globalnym systemie produkcji, na który składa się wysoko rozwinięta produkcja technologiczna i pozornie „rzemieślnicze” czy „prymitywne” formy.

Subsumpcja jako partytura: Warsztaty
Podczas tych warsztatów wykorzystamy krótkie fragmenty książki, nad którą pracujemy - pierwszej krytycznej marksistowskiej antologii dotyczącej pojęcia subsumpcji. Odniesiemy się do filozoficznego źródła tego pojęcia oraz do nieco bardziej odważnych, postmarksistowskich teorii na jego temat. Wykorzystamy wszystkie dostępne nam narzędzia - teoretyczne, filologiczne, pedagogiczne i performatywne - i wspólnie postaramy się zrozumieć subsumpcję zarówno w kontekście historycznym, jak i współcześnie, poprzez nierealistyczne warunki i lęki, które wciąż, bardziej lub mniej trafnie, nazywa. Każdego dnia będziemy tworzyć notatki i materiały, dzięki którym wspólnie przygotujemy partyturę. Zaprezentujemy ją zbiorowo w sobotę, starając się odpowiedzieć tym samym na pytanie: „Co robić wobec realnej subsumpcji?” (nawet jeśli zrobimy to w sposób minimalny i bardzo skromny). Sami dla siebie będziemy obiektem eksperymentu, aby w ten sposób zasypać przepaść między teorią a praktyką.

Subsumpcja i społeczeństwo
Realna subsumpcja jest koncepcją kluczową, ponieważ zwraca ona uwagę na jeden z fundamentalnych warunków zaawansowanego kapitalizmu. W realnej subsumpcji kapitał zyskuje pozornie absolutną władzę nad społeczeństwem, czy jak twierdził Jacques Camatte, poprzez ten proces kapitał zdaje się zastępować same społeczeństwo. Oznacza to, że na słynne pytanie coraz trudniej jest dziś odpowiedzieć - czym jest kapitalizm, a czym jest świat? Czym jest kapitalizm, a czym jest człowiek, skoro nawet samo myślenie może być poddawane procesowi subsumpcji i staje się całkowicie uwarunkowane przez świat urządzony na modłę kapitału? To, jak rozumiemy kapitalizm, determinuje to, jak go zwalczymy. Nie mamy jeszcze oczywiście spójnej narracji dla obecnego kryzysu, ale wciąż potrzebujemy teorii jako podstawy wspólnego działania. Internet dał nam więcej łączności, ale tworzy też coraz więcej indywidualnych form subiektywizacji. Z jednej strony działania społeczne są teraz pilniej potrzebne niż kiedykolwiek wcześniej, ale z drugiej dominująca ideologia prowadzi nas do kolektywnej atomizacji i fragmentaryzacji. Wspólna praca wydaje się trudna, ale z każdym krokiem musimy wytrwale z nią eksperymentować i ją rozwijać. Jeśli kapitał jak zwykle nas zawiedzie, to czy sprostamy wymaganiom nie tylko przetrwania, ale też realizacji potencjału naszego gatunku do samodzielnego i wspólnego rozwoju emancypacyjnego?

*** PROGRAM ***

***Poniedziałek 15 października
15:00-18:00: Warsztaty
20:00: Prezentacja Anthony’ego Ilesa i Mattina o książce i projekcie „Co robić wobec realnej subsumpcji”

***Wtorek 16 października
15:00-18:00: Warsztaty z Mikołajem Ratajczakiem
20:00: Wykład Mikołaja Ratajczaka

***Środa 17 października
15:00-18:00: Warsztaty
20:00: Interwencja wokalna w mieście Edyty Jarząb

***Czwartek 18 października
15:00-18:00: Warsztaty
20:00: wykład Mariny Vishmidt pt. „Subsumpcja, wyjątek i poszukiwanie innych patologii”
21:00: Wykład/ Performance wykorzystujący mieszankę teorii, poezji i materiałów wizualnych, w tym wideo i klatek filmowych

***Piątek 19 października
15:00-18:00: Warsztaty
20:00: performance dźwiękowy Hacklander / Hatam
20:30: performance muzyczno-taneczny, John Nzoka / Beata „Bobo” Bąk

***Sobota 20 października
18:00: Kolektywny performance/koncert
19:00: Source the Cause dj set (Mattin, Paweł Nowożycki)

WARSZTATY I WYDARZENIA SĄ PROWADZONE W JĘZ. ANGIELSKIM
UDZIAŁ W WARSZTATACH JEST BEZPŁATNY
UCZESTNICY PROSZENI SĄ O ZAPOZNANIE SIĘ Z LEKTURAMI, KTÓRE BĘDĄ WYSYŁANE DROGĄ MAILOWĄ PO ZAREJESTROWANIU SIĘ ZA POMOCĄ FORMULARZA PONIŻEJ

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY: link

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: koncert warsztaty wykład inne