3. Festiwal Kwadrofonik - dzień 1

Tegoroczny Festiwal KWADROFONIK skupia się wokół twórców i utworów muzycznych, których punktem wspólnym jest artystyczna reakcja i komentarz na przemiany i zjawiska społeczne otaczającego nas świata.

3. edycja Festiwalu w dużym stopniu kładzie nacisk na ukazanie i promocję niezwykle rzadko wykonywanych w Polsce kompozycji Frederica Rzewskiego, Steve\'a Reicha, Juliusa Eastmana, które w ostatnich latach na stałe zagościły na najważniejszych festiwalach i muzycznych scenach świata. W tym roku zadamy pytanie: czy głównym celem sztuki jest tylko ukazywanie piękna i wzbudzanie emocji, czy również komentowanie otaczającej nas rzeczywistości?

PROGRAM PIERWSZEGO DNIA FESTIWALU:

Czwartek, 14.12.2017

Michael Noble - fortepian

„Stop the War!”, „Struggle Song”, „The Price of Oil”, „Mayakovsky”, „Johnny Has Gone for a Soldier” – już same tytuły wielu utworów Frederica Rzewskiego są świadectwem politycznego i ideologicznego zaangażowania kompozytora. Dla pochodzącego z rodziny polskich emigrantów awangardowego artysty, muzyka bowiem bywa sprzymierzeńcem rewolty i gestem solidarności. Nie inaczej jest w przypadku słynnego „The People United Will Never Be Defeated!” (1975), dla którego punktem wyjścia stał się chilijski robotniczy protest song „El pueblo unido jamás será vencido”, jednoczący przeciwników dyktatury Augusto Pinocheta, którego wyniósł do władzy wojskowy pucz z 1973 roku. Popularność pieśni wykroczyła zresztą daleko poza Chile, jej melodię (tekst bywał modyfikowany) można było usłyszeć podczas irańskiej „zielonej rewolucji”, tunezyjskiej „arabskiej wiosny”, na ukraińskim Majdanie czy podczas wieców lewicowych partii: hiszpańskiego Podemosa
i greckiej Syrizy.

„The People United Will Never Be Defeated” Frederica Rzewskiego został skomponowany w formie wariacji (jest ich dokładnie 36), bo jak mówi artysta, >>Wariacja doskonale wyraża ideę „jedności w wielości”.<< Pośród artystycznych inspiracji autor wymienia między innymi „Rapsodię na temat Paganiniego” Rachmaninowa. A nawiązania do faktury fortepianowej romantyków – w tym Czajkowskiego czy Brahmsa – czynią utwór legendarnego awangardzisty i improwizatora szczególnie intrygującym. Spotykają się w nim bowiem surowość robotniczej pieśni, muzyczna abstrakcja i romantyczny patos; tworząc przestrzeń i na emocje (wyrażane także przez pianistów, którym Rzewski każe m.in. gwizdać, czy uderzać w instrument) i na refleksję.

Można się zresztą przekonać o tym na własne oczy: Frederic Rzewski jest jednym z nielicznych kompozytorów, którzy udostępniają swoje partytury i nagrania online.

Julius Eastman - EVIL NIGGER / GAY GUERILLA
14 XII, godz. 22:00

Lutosławski Piano Duo:
Emilia Sitarz – fortepian
Bartek Wąsik - fortepian
&
Joanna Duda – fortepian
Mischa Kozłowski - fortepian

“Moim celem jest bycie w pełni sobą. W pełni czarnym, w pełni muzykiem, w pełni homoseksualistą” - mówił Julius Eastman w wywiadzie z 1976 roku. Te słowa - łączące tak charakterystyczne dla Eastmana: prostotę i radykalizm - mogłyby posłużyć za motto całej jego twórczości. Będąc jedynym Afroamerykaninem na nowojorskich salonach minimalizmu, wniósł do awangardowego nurtu powiew anarchii i doprawił go gniewem - w jego wykonaniu chłodna, abstrakcyjna muzyka dostaje gorączki. Rozsadzał strukturę improwizacjami, sięgał po rytm i harmonię rodem z disco. “Używał przynależnych minimalizmowi gestów i stopniowo je porzucał, na rzecz swobodnej ambientowej atmosfery” - pisał o stylu Eastmana inny kompozytor, David Borden. Oryginalność tej twórczości obejmuje także jej polityczność, zawierającą się choćby w prowokacyjnych tytułach. Pochodzący z końca lat 70. utwór “Evil Nigger” jest częścią serii, do której zaliczały się także “Nigger Faggot (NF)”, “Dirty Nigger", “Crazy Nigger” - z użycia obraźliwego słowa na “n” Eastman musiał się tłumaczyć i dopiero lata później jego działania na polu języka usankcjonował rap.

Bezkompromisowość nie ułatwiła mu kariery - na początku lat 80. Julius Eastman został wyeksmitowany z mieszkania w East Village, razem z rzeczami, wśród których były jego kompozycje. Wiele z nich skończyło na nowojorskim wysypisku śmieci, przepadł także sam Eastman. Uzależniony od narkotyków i alkoholu pomieszkiwał w słynnym parku Tompkins Square. Zmarł jako bezdomny w Buffalo, w 1990 roku. Miał 49 lat.
W Polsce jako pierwszy utwory Eastmana wykonał Lutosławski Piano Duo, z towarzyszeniem Joanny Dudy i Mischy Kozłowskiego. “Evil Nigger” i “Gay Guerilla” ukazały się na płycie “Unchained” (2014, Bôłt Records).

===

Bezpłatne wejściówki do pobrania w internetwoym systemie sprzedaży - link - oraz w kasach Muzeum.

===

ORGANIZATOR:
STOWARZYSZENIE KWADROFONIK

WSPÓŁORGANIZATOR:
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

FUNDATORZY:
INSTYTUT MUZYKI I TAŃCA
Dofinansowano ze środków Instytutu Muzyki i Tańca w ramach programu Muzyka i Taniec – Interwencje 2017.
MIASTO STOŁECZNE WARSZAWA
Związek Artystów Wykonawców STOART

WSPÓŁPRACA:
Oficyna Artystyczna 13 Kotów

Scenę muzyczną Muzeum POLIN wspiera LOTTO.

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: koncert