Sztuka i kultura wizualna w transformacjach społeczeństwa

Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski
cykl {Transformacje}
Sztuka i kultura wizualna w transformacjach polskiego społeczeństwa

Dyskusja
17/05/2017, 19:00

Miejsce
Sala dyskusyjna z instalacją Julity Wójcik na wystawie „Późna polskość. Formy narodowej tożsamości po 1989 roku”

W jaki sposób sztuki wizualne i kultura wizualna reagowały na polską transformację, szczególnie od lat 90, to pytanie przewodnie siódmego już spotkania z cyklu {Tansformacje}. Kultura wizualna w bardziej bezpośredni sposób trawiła zmianę systemową i właśnie w kulturze wizualnej najwyraźniej widać było naśladowanie zachodnioeuropejskich wzorców i standardów. Sferę publiczną zaczęły wypełniać coraz śmielej szum obrazowy, który odpowaidał na przeobrażającą się rzeczywistość oraz kształtował wyobrażenia i aspiracje zmienającego się społeczeństwa. Reklamy telewizyjne i wielkoformatowe, seriale – tasiemce, teleturnieje, pierwsze markowe ciuchy i ich podróbki. To wszystko wypełniało rzeczywistość, kształtując na bieżąco jej obraz.

Sztuki wizualne, wydawać by się mogło, że nie reagowały tak bezpośrednio i dynamicznie na zmieniającą się rzeczywistość. Z jednej strony dominował nurt sztuki krytycznej, z jej zwrotem do cielesności wraz z jej ograniczeniami i ułomnościami. Artyści tego nurtu skierowali swoją optykę na siebie samych i indywidualne odczuwanie otaczającej rzeczywistości, jednocześnie w wyrazisty sposób krytykując wiele utartych norm społecznych. Jednak dopiero w drugiej połowie lat 90. i początku nowego wieku, w polskiej sztuce współczesnej nastąpił zwrot ku codzienności wraz z jej banalnością. Artyści tego czasu, jak chociażby Wilhelm Sasnal, Rafał Bujnowski i Marcin Maciejowski, w swoje sztuce krytykowali masową komunikację jako narzędzia manipulacji społeczeństwem. Sztuki wizualne końca lat 90. w mniejszym lub większym stopniu zauważać zaczęły transformacje jako temat do podjęcia.

Niewątpliwie lata transformacji spowodowały, że sztuka współczesna w Polsce balansowała między twardą krytyką rzeczywistości a ironiczną grą z kulturowymi przyzywczajeniami. Pole, na którym zarówno kultura wizualna, jak i sztuki wizualne spotkały się to skandal i działania cenzury – instytucjonalnej czy też medialnej.

Wraz z zaproszonymi gośćmi, dr Magdą Szcześniak, dr Jakubem Dąbrowskim oraz Jakubem Banasiakiem, prześledzimy jak i czy, oba zjawiska (sztuka i kultura wizualna) wpływały na siebie i na społeczeństwo. Wskażemy na głośne skandale i akty cenzorskie, ale również przyjrzymy się marginesom wizualnych inspiracji i zmian.

Uczestnicy
dr Magda Szcześniak
Kulturoznawczyni, badaczka kultury wizualnej. Bada polską transformację po 1989 roku, ze szczególnym uwzględnieniem przemian kultury wizualnej i sfery publicznej. Zajmuje się studiami gender i queer, teorią krytyczną, historią myśli lewicowej, historią kultury polskiej XX wieku oraz sztuką współczesną. Autorka książki „Normy widzialności. Tożsamość w czasach transformacji" (2016).

Jakub Banasiak
Historyk i krytyk sztuki, pracuje w Katedrze Historii Sztuki Polskiej Najnowszej na Wydziale Zarządzania Kulturą Wizualną warszawskiej ASP. Członek zarządu AICA Polska. Redaktor naczelny magazynu o sztuce współczesnej „Szum”. Ostatnio opublikował „15 stuleci. Rozmowa z Wilhelmem Sasnalem" (2017).

dr Jakub Dąbrowski
Absolwent Wydziału Prawa i Administracji oraz historii sztuki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Adiunkt w Katedrze Historii Sztuki Polskiej Najnowszej na Wydziale Zarządzania Kulturą Wizualną ASP w Warszawie. Zajmuje się historią sztuki po 1945 roku oraz zagadnieniami z pogranicza sztuki i prawa. Autor dwutomowej monografii „Cenzura w sztuce polskiej po 1989 roku. Aspekty prawne" (wspólnie z Anną Demenko) oraz „Cenzura w sztuce polskiej po 1989 roku. Artyści, sztuka i polityka". W 2015 roku został laureatem nagrody Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy.

Moderacja
Konrad Schiller
Kurator programu dyskursywnego
Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: wykład inne