Július Koller, "?"

Július Koller (1933–2007) to jeden z najbardziej znanych współczesnych słowackich artystów. Wystawa prezentuje nowe spojrzenie na ikoniczną postać powojennej sztuki europejskiej – twórcę, który dopiero w ostatnich latach został doceniony i zyskał międzynarodowe uznanie.

Wystawa otwarta: WT–ND 12.00–20.00 (w poniedziałki Muzeum jest nieczynne).


Twórczość Kollera powstawała i rozwijała się w politycznych i społecznych uwarunkowaniach, które były diametralnie odmienne od ram określających sztukę „Zachodu”, a jednak jego społeczne podejście do sztuki od co najmniej dekady coraz silniej wpływa na artystów młodszego pokolenia na całym świecie.

W połowie lat 60. XX wieku Koller opublikował swój pierwszy manifest „Antyhappening (System Subiektywnej Obiektywności)”. Począwszy od 1967 roku tworzył obiekty-obrazy malowane białą farbą lateksową. Po raz pierwszy pojawia się w nich znak zapytania, który stanie się później dla niego uniwersalnym symbolem kwestionowania rzeczywistości i znakiem zwątpienia. Dla Kollera wymowa znaku zapytania („?”) 
nie ograniczała się bowiem do kontestowania sytuacji politycznej i społecznej ówczesnej Czechosłowacji. Wielokrotnie pojawiający się w jego twórczości pytajnik staje się wyrazem niepewności, ale także strategią artystyczną kwestionującą rodzaj ludzki, system sztuki oraz wszechświat. W reakcji na pusty ekshibicjonizm swoich niestabilnych politycznie czasów Koller rozsyłał telegramy o treści „Ume Nie” – „Brak sztuki”.

W 1970 roku, dwa lata po stłumieniu praskiej wiosny przez czołgi Paktu Warszawskiego, artysta wprowadził do swojej twórczości skrót „U.F.O.”, który oznaczał “Uniwersalno-Kulturowe Operacje Futurologiczne” („Universal-Cultural Futurological Operations”). W ciągu kolejnych trzech dziesięcioleci stworzył duży zbiór dzieł pod tą samą nazwą, sam stając się bohaterem cyklu realizowanych rokrocznie portretów pod nazwą 
„U.F.O.-naut J.K.”.

Tenis i ping-pong to nie tylko kolejne motywy, które powracają w twórczości Kollera, 
ale także „sytuacja kulturowa” i wypowiedź polityczna. Artysta rysuje korty tenisowe 
na kartkach pocztowych, odtwarza zarys kortu kredą, zamiast na wystawę, zaprasza widzów na rozgrywki tenisa stołowego w galerii. Dla Kollera ścisłe zasady gry i procedury sportowe odwołują się do demokratycznego „fair-play” o jednoznacznie ustalonych regułach, a także dają idealny wyraz jego utopijnym ideom w świecie kształtowanym przez arbitralne polityczne ustanawianie i łamanie zasad.

Przygotowujący wystawę kuratorzy – Daniel Grúň, Kathrin Rhomberg i Georg Schöllhammer – jako pierwsi poddali systematycznemu przeglądowi archiwum Júliusa Kollera, zbiór ściśle związany z jego praktyką artystyczną. Na podstawie tych badań sformułowali oni nowe podejście do interpretacji i prezentacji działalności artysty. Strukturę architektoniczną wystawy zaprojektował austriacki artysta Josef Dabernig. Odnosi się ona do modernistycznej architektury budynku pawilonu „Emilia” 
oraz jego dawnej funkcji sklepu meblowego. Uwydatnia również wszechstronność oraz konceptualny rygor prac Kollera, a także szeroki wachlarz jego metod twórczych: strategię wykorzystania przedmiotów gotowych, zastanej rzeczywistości i samego życia jako składowych, które artysta rekonfiguruje, by położyć kres estetyce i stworzyć nową „sytuację kulturową“ przynoszącą, zdaniem Kollera, „nowe życie – nową kreatywność i nową Kulturę Kosmohumanistyczną“.

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: wystawa