Archiwum 2.0 – czy to koniec tradycyjnego muzeum?

Archiwum jako zamknięty skarbiec kultury odchodzi do lamusa. W miejsce muzealnej gabloty – gra komputerowa i stanowisko do jej uruchomienia. Zamiast odgórnie narzuconej wielkiej narracji historycznej – prywatne historie lokalnych społeczności. Swobodny dostęp do dziedzictwa kultury oraz możliwość jego reinterpretacji i przeróbek. To nie muzealna fantastyka a scenariusz, który placówki związane z udostępnianiem zbiorów kultury już realizują. O nowych formach archiwizacji oraz związanych z nimi problemach konceptualnych i prawnych porozmawiamy podczas spotkania „Archiwa 2.0”, które poprowadzą zaangażowani w projekt School of Ideas Aleksandra Janus, współpomysłodawczyni pierwszego semestru poświęconego archiwom cyfrowym oraz prof. Mirosław Filiciak, kulturoznawca i medioznawca.

Wstęp wolny. Prosimy o wcześniejsze przesłanie formularza zgłoszeniowego dostępnego na stronie wydarzenia (link poniżej).


CZY TO JUŻ KONIEC TRADYCYJNYCH ARCHIWÓW?

Archiwum jako zamknięty skarbiec kultury z narracją skupioną przede wszystkim na przeszłości – ten dotąd dominujący sposób konstruowania dziedzictwa właśnie ulega przeobrażeniom. Dzieje się tak za sprawą nowych form wkraczających do archiwów. To nie tylko wspomniane już gry komputerowe – archiwizować można wszystko: od prywatnych wspomnień po artefakty codzienności. Niesie to za sobą kilka istotnych zmian, które szczegółowo omówimy podczas spotkania.

Przede wszystkim archiwum gromadzące zasoby dziedzictwa kultury staje się otwarte i dostępne dla wszystkich. W praktyce oznacza to, że każdy może ponownie wykorzystać udostępnione w domenie publicznej zasoby muzeów, bibliotek, galerii czy archiwów państwowych. Stworzyć własne dzieło będące remiksem prac już istniejących. To wymaga od instytucji kultury „otwarcia się na nowe” – nowe wyzwania prawne i konceptualne (np. w jaki sposób udostępnić gry i oryginalny sprzęt do ich uruchamiania, by mieścić się w granicach prawa), nowy sposób organizacji zbiorów i ich przechowywania (w końcu wiele z nich ma charakter niematerialny), nowe formy ewaluacji działań.

O tym, że taka zmiana jest możliwa, świadczy sukces Holendrów – Rijksmuseum, jedno z największych europejskich muzeów z siedzibą w Amsterdamie, udostępniło całą swoją kolekcję w sieci. Pokaźny zbiór można nie tylko oglądać, lecz także dokonywać jego twórczych przeróbek, korzystając z narzędzi udostępnionych przez placówkę. Czy podobnymi sukcesami mogą pochwalić się rodzime instytucje? – o tym porozmawiamy podczas spotkania.

NOWE TECHNOLOGIE A ARCHIWIZACJA

Co oznacza pojawienia się nowych form archiwizacji dla uczestników obiegu kultury? Duże zmiany – z biernych odbiorców treści stają się jej aktywnymi współtwórcami. W tym tkwi sedno digitalizacji oddolnej, czyli działań na rzecz zachowania lokalnego dziedzictwa z wykorzystaniem nowych technologii.

Przykładem dobrych praktyk w tym obszarze są warsztaty MediaLab, zorganizowane w Chrzelicach w ramach projektu Kultura 2.0. Uczestnicy wykonali wyłącznie za pomocą aparatów fotograficznych i telefonów komórkowych „zdjęcia lotnicze” Chrzelic. Następnie fotografie zostały naniesione na siatkę mapy wykonaną przy użyciu modułów GPS w telefonach komórkowych przez ekipę przemieszczającą się na rowerach.

Ciekawym przykładem digitalizacji oddolnej są również zyskujące coraz większą popularność archiwa społeczne, o których szerzej podyskutujemy w trakcie spotkania. W ich tworzenie angażują się lokalne społeczności – mieszkańcy opowiadają o swojej codzienności i najbliższym otoczeniu, zbierają materialne pamiątki i całość archiwizują.

Dobry przykład takich działań pochodzi z warszawskiej Pragi – „Praga Gada” to 500 godzin zarejestrowanych rozmów z praskimi seniorami, spośród których wybrano 99 historii, które można odsłuchać na stronie projektu.

Ten typ digitalizacji wspomnień umożliwia integrację lokalnej społeczności, o czym będą mogli się przekonać studenci School of Ideas już w I semestrze podczas realizacji projektu badawczego w najbliższym sąsiedztwie naszej uczelni i tworzenia projektu archiwum cyfrowego.

PROWADZĄCY:

ALEKSANDRA JANUS - antropolożka, badaczka, specjalistka ds. otwartości w instytucjach kultury w Centrum Cyfrowym, kuratorka i współautorka projektu Laboratorium muzeum. Wspólnie z zespołem Centrum Cyfrowego pomaga instytucjom kultury korzystać z potencjału technologii poprzez wdrażanie nowych, otwartych modeli dzielenia się zasobami. Prowadzi badania publiczności instytucji kultury, specjalizuje się w badaniu doświadczenia zwiedzających w muzeach. Współpracuje z instytucjami poszukującymi efektywnych sposobów angażowania publiczności.

PROF. MIROSŁAW FILICIAK - dyrektor Instytutu Kulturoznawstwa, zajmuje się mediami i kulturą współczesną. Badał gry wideo, kierował projektami poświęconymi m.in. praktykom medialnym młodzieży i internetowym obiegom treści. Od lat współpracuje z publicznymi instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi i biznesem. Jest współtwórcą techno-kulturowego projektu Kultura 2.0, współtworzył też pierwszy polski medialab – inicjatywę samokształceniową z pogranicza aktywizmu społecznego, sztuki i technologii.

Zapraszamy! :)

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Praga Południe lub w kategoriach: wykład